Europa Europa - Solomon Perel
เรื่อง Europa Europa โดย Solomon Perel
แปลจากเรื่อง Ich war Hitlerjunge Salomon โดย Margot Bettauer Dembo
เรื่องจริงเหลือเชื่อของเด็กหนุ่มชาวยิว ที่ได้ปลอมตัวเป็นคนเชื้อสายเยอรมันและใช้ชีวิตในฐานะยุวชนฮิตเลอร์ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2
ที่ได้อ่านเรื่องนี้เพราะเผอิญได้ดูภาพยนต์ Europa Europa ที่สร้างปี 1990 แล้วรู้สึกประทับใจมาก (ได้รางวัลลูกโลกทองคำประเภทภาษาต่างประเทศ ปี 1991) เลยไปหาหนังสืออัตชีวประวัติของ Solomon Perel [1] มาอ่านต่อทันที
Solomon Perel หรือ Solly เกิด เมื่อปี ค.ศ. 1925 ที่เมือง Peine ในประเทศเยอรมนี เป็นลูกคนเล็กของครอบครัวชาวยิวที่อพยพมาจากรัสเซียหลังการปฏิวัติปี 1918 ในวัยเด็ก Solly อาศัยในเยอรมันอย่างมีความสุขโดยพ่อเป็นเจ้าของร้านขายรองเท้า แต่เมื่อพรรคนาซีมีอำนาจ ชาวยิวเริ่มถูกกีดกัน Solly ก็ถูกไล่ออกจากโรงเรียน ครอบครัวจึงได้ขายกิจการร้านรองเท้าอย่างถูกๆ แบบแทบหมดตัว แล้วย้ายอยู่กับญาติในโปแลนด์เมื่อปี 1935
ในปี 1939 โปแลนด์ถูกเยอรมนีบุก อันเป็นจุดเริ่มต้นของสงครามโลกครั้งที่ 2 พี่ชายคนโตของ Solly เป็นทหารในกองทัพโปแลนด์และถูกจับเป็นเชลยศึก พ่อแม่จึงตัดสินใจอยู่ในโปแลนด์กับลูกสาวและให้ลูกชายที่เหลือ 2 คน หนีไปโซเวียต แต่ระหว่างหนี Solly ก็แยกทางกับพี่ชายที่จะแต่งงานและได้ไปอยู่ในสถานเลี้ยงเด็กกำพร้า หลังจากนั้นไม่นานพ่อแม่ก็ให้พี่สาวหนีมาอยู่กับพี่ชายที่เพิ่งแต่งงาน ระหว่างที่อยู่ในสถานเลี้ยงเด็กกำพร้า Solly มีชีวิตที่ค่อนข้างเป็นปกติ ได้เรียนหนังสือ และเข้าเป็นสมาชิกองค์การสันนิบาตเยาวชนคอมมิวนิสต์ (Komsomol)
แต่กองทัพเยอรมันบุกโซเวียตในปี 1941 ทำให้ชาวยิวในสถานเลี้ยงเด็กกำพร้าต้องหนีไปคนละทิศละทาง ในเวลาไม่กี่วัน Solly ก็ถูกกองทัพเยอรมันควบคุมตัวเหมือนกับผู้ลี้ภัยคนอื่นๆ Solly เลยบอกทหารเยอรมันว่าชื่อ Josef Perjell เป็นคนเชื้อสายเยอรมันที่ไปตั้งถิ่นฐานในลิธัวเนีย ทำให้ได้เป็นล่ามภาษาเยอรมัน-รัสเซีย ติดตามกองพลรถถังที่ 12
ระหว่างที่อยู่กับกองพลรถถัง Solly ก็เป็นที่รักใคร่ของทหารเหมือนเป็นตัวนำโชค (เคยช่วยระบุตัวลูกชายสตาลินตอนถูกทหารเยอรมันจับกุมด้วย) มีร้อยเอกคนหนึ่งถูกใจ Solly แถมไม่มีลูก เลยจะรับเป็น Solly เป็นบุตรบุญธรรมเมื่อสิ้นสงคราม ระหว่างนี้ก็ให้ไปเรียนในโรงเรียนประจำก่อน เนื่องจากผู้กองมีหลานสาวเส้นใหญ่ (สามีโดนจำคุก 20 ปี หลังสงคราม) เลยสามารถส่ง Solly เข้าโรงเรียนเพื่อสร้างผู้นำในอนาคตของพรรคนาซี คือ โรงเรียนยุวชนฮิตเลอร์ ที่เมือง Brunswick
ตลอดเวลา 4 ปี จนกระทั่งสิ้นสงคราม Solly อยู่อย่างหวาดกลัวกับการถูกจับได้ว่าเป็นคนยิว ในสมัยนั้นมีการศึกษาเรื่องชนชาติโดยมีพื้นฐานจากการวัดกะโหลกและโครงกระดูก ซึ่งในปัจจุบันทราบว่าใช้ไม่ได้ Solly เองก็เคยโดนวัดกะโหลกในวิชาชาติพันธุ์ที่โรงเรียนยุวชนฮิตเลอร์ และได้รับผลการตรวจสอบเป็นชาวอารยันเชื้อสายบอลติก แต่จริงๆ แล้ว วิธีที่บ่งบอกว่าเป็นคนยิวนั้นใช้วิธีอื่น คือ งานเอกสาร วัฒนธรรม (ภาษาและความเป็นอยู่) และ คนรู้จักบอก
สำหรับ Solly แล้ว ตอนแรกบอกทหารเยอรมันว่าเอกสารถูกทำลายจากการโจมตี ซึ่งโชคดีมากที่ทหารออกเอกสารทดแทนเลยโดยไม่มีการสอบถามไปยังลิธัวเนีย และตอนหลังเมื่อสำนักงานที่ Brunswick ต้องการเอกสารยืนยัน ก็โดนระเบิด ทำให้เรื่องเงียบไป ส่วนข้อเจอคนรู้จักก็น่ากลัวพอสมควร เพราะ เมือง Peine ที่อยู่จนอายุ 10 ขวบ อยู่ใกล้กับ Brunswick มาก แต่ก็ไม่เฉียดตายเท่ากับตอนที่ Solly ขอไปเที่ยวโปแลนด์ระหว่างโรงเรียนหยุดเพื่อลองหาพ่อแม่ จนเกือบจะไปพบคนรู้จักที่กลายเป็นฝ่ายนาซี
แต่ที่น่ากลัวที่สุดคือเรื่องทางวัฒนธรรมเฉพาะของชาวยิว โชคดีที่ Solly มีหัวทางภาษาดี ทำให้ไม่โดนจับได้ (ยกเว้นคราวที่เชลยศึกชาวรัสเซียบอกว่าออกเสียงตัว R แบบชาวยิว) แต่ที่เป็นปัญหาสุดๆ ตลอดระยะเวลา 4 ปี คือการขลิบ ที่ถือเป็นหลักฐานมัดตัวแน่นชนิดว่าถ้าโดยเห็นก็เสร็จเมื่อนั้น โดยปกติก็ต้องระวังตอนอาบน้ำแต่งตัวไม่ให้ใครเห็นและมีอะไรกับแฟนไม่ได้ แต่ก็โดนทหารเสนารักษ์ของกองพลรถถังเห็นเข้าตอนลวนลาม (แต่ยังไม่ถึงขั้นกระทำชำเรา) เหตุการณ์นี้ทำให้ Solly สนิทสนมกับทหารเสนารักษ์คนนั้นมาก (สมัยนาซี เกย์ ยิปซี และบุคคลไม่พึงประสงค์อื่นๆ ก็โดนจับเข้าค่ายกักกันเหมือนกัน)
หนังสืออัตชีวประวัติเรื่องนี้เขียนบรรยายสั้นๆ แบบตรงไปตรงมา แทรกด้วยเนื้อความเพิ่มเติมเรื่องการพบกับบุคคลเหล่านั้นภายหลังสงคราม ทำให้รู้สึกถึงความประชดเย้ยหยันเรื่องการแบ่งแยกโดยเชื้อชาติ ในขณะเดียวกันก็มีมุมมองจากบุคลิกอีกด้านที่ถูกกลุ่มและสังคมพัดพาไปท่ามกลางปัญหาชีวิตทั่วไปของเด็กหนุ่มที่พยายามเพื่อเอาชีวิตรอดจากคำพูดสุดท้ายที่ได้ยินจากแม่ตอนที่หนีจากโปแลนด์ว่า "You must stay alive!"
ที่มา
[1] Solomon Perel. (Margot Bettauer Dembo, trans.) Europa Europa (Ich war Hitlerjunge Salomon), John Wiley, 1997.
รายการหนังสืออังกฤษ, ไทม์ไลน์หนังสืออิงประวัติศาสตร์/ย้อนยุค เยอรมัน, ไทม์ไลน์หนังสืออิงประวัติศาสตร์/ย้อนยุค WW2
แปลจากเรื่อง Ich war Hitlerjunge Salomon โดย Margot Bettauer Dembo
เรื่องจริงเหลือเชื่อของเด็กหนุ่มชาวยิว ที่ได้ปลอมตัวเป็นคนเชื้อสายเยอรมันและใช้ชีวิตในฐานะยุวชนฮิตเลอร์ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2
ที่ได้อ่านเรื่องนี้เพราะเผอิญได้ดูภาพยนต์ Europa Europa ที่สร้างปี 1990 แล้วรู้สึกประทับใจมาก (ได้รางวัลลูกโลกทองคำประเภทภาษาต่างประเทศ ปี 1991) เลยไปหาหนังสืออัตชีวประวัติของ Solomon Perel [1] มาอ่านต่อทันที
Solomon Perel หรือ Solly เกิด เมื่อปี ค.ศ. 1925 ที่เมือง Peine ในประเทศเยอรมนี เป็นลูกคนเล็กของครอบครัวชาวยิวที่อพยพมาจากรัสเซียหลังการปฏิวัติปี 1918 ในวัยเด็ก Solly อาศัยในเยอรมันอย่างมีความสุขโดยพ่อเป็นเจ้าของร้านขายรองเท้า แต่เมื่อพรรคนาซีมีอำนาจ ชาวยิวเริ่มถูกกีดกัน Solly ก็ถูกไล่ออกจากโรงเรียน ครอบครัวจึงได้ขายกิจการร้านรองเท้าอย่างถูกๆ แบบแทบหมดตัว แล้วย้ายอยู่กับญาติในโปแลนด์เมื่อปี 1935
ในปี 1939 โปแลนด์ถูกเยอรมนีบุก อันเป็นจุดเริ่มต้นของสงครามโลกครั้งที่ 2 พี่ชายคนโตของ Solly เป็นทหารในกองทัพโปแลนด์และถูกจับเป็นเชลยศึก พ่อแม่จึงตัดสินใจอยู่ในโปแลนด์กับลูกสาวและให้ลูกชายที่เหลือ 2 คน หนีไปโซเวียต แต่ระหว่างหนี Solly ก็แยกทางกับพี่ชายที่จะแต่งงานและได้ไปอยู่ในสถานเลี้ยงเด็กกำพร้า หลังจากนั้นไม่นานพ่อแม่ก็ให้พี่สาวหนีมาอยู่กับพี่ชายที่เพิ่งแต่งงาน ระหว่างที่อยู่ในสถานเลี้ยงเด็กกำพร้า Solly มีชีวิตที่ค่อนข้างเป็นปกติ ได้เรียนหนังสือ และเข้าเป็นสมาชิกองค์การสันนิบาตเยาวชนคอมมิวนิสต์ (Komsomol)
แต่กองทัพเยอรมันบุกโซเวียตในปี 1941 ทำให้ชาวยิวในสถานเลี้ยงเด็กกำพร้าต้องหนีไปคนละทิศละทาง ในเวลาไม่กี่วัน Solly ก็ถูกกองทัพเยอรมันควบคุมตัวเหมือนกับผู้ลี้ภัยคนอื่นๆ Solly เลยบอกทหารเยอรมันว่าชื่อ Josef Perjell เป็นคนเชื้อสายเยอรมันที่ไปตั้งถิ่นฐานในลิธัวเนีย ทำให้ได้เป็นล่ามภาษาเยอรมัน-รัสเซีย ติดตามกองพลรถถังที่ 12
ระหว่างที่อยู่กับกองพลรถถัง Solly ก็เป็นที่รักใคร่ของทหารเหมือนเป็นตัวนำโชค (เคยช่วยระบุตัวลูกชายสตาลินตอนถูกทหารเยอรมันจับกุมด้วย) มีร้อยเอกคนหนึ่งถูกใจ Solly แถมไม่มีลูก เลยจะรับเป็น Solly เป็นบุตรบุญธรรมเมื่อสิ้นสงคราม ระหว่างนี้ก็ให้ไปเรียนในโรงเรียนประจำก่อน เนื่องจากผู้กองมีหลานสาวเส้นใหญ่ (สามีโดนจำคุก 20 ปี หลังสงคราม) เลยสามารถส่ง Solly เข้าโรงเรียนเพื่อสร้างผู้นำในอนาคตของพรรคนาซี คือ โรงเรียนยุวชนฮิตเลอร์ ที่เมือง Brunswick
ตลอดเวลา 4 ปี จนกระทั่งสิ้นสงคราม Solly อยู่อย่างหวาดกลัวกับการถูกจับได้ว่าเป็นคนยิว ในสมัยนั้นมีการศึกษาเรื่องชนชาติโดยมีพื้นฐานจากการวัดกะโหลกและโครงกระดูก ซึ่งในปัจจุบันทราบว่าใช้ไม่ได้ Solly เองก็เคยโดนวัดกะโหลกในวิชาชาติพันธุ์ที่โรงเรียนยุวชนฮิตเลอร์ และได้รับผลการตรวจสอบเป็นชาวอารยันเชื้อสายบอลติก แต่จริงๆ แล้ว วิธีที่บ่งบอกว่าเป็นคนยิวนั้นใช้วิธีอื่น คือ งานเอกสาร วัฒนธรรม (ภาษาและความเป็นอยู่) และ คนรู้จักบอก
สำหรับ Solly แล้ว ตอนแรกบอกทหารเยอรมันว่าเอกสารถูกทำลายจากการโจมตี ซึ่งโชคดีมากที่ทหารออกเอกสารทดแทนเลยโดยไม่มีการสอบถามไปยังลิธัวเนีย และตอนหลังเมื่อสำนักงานที่ Brunswick ต้องการเอกสารยืนยัน ก็โดนระเบิด ทำให้เรื่องเงียบไป ส่วนข้อเจอคนรู้จักก็น่ากลัวพอสมควร เพราะ เมือง Peine ที่อยู่จนอายุ 10 ขวบ อยู่ใกล้กับ Brunswick มาก แต่ก็ไม่เฉียดตายเท่ากับตอนที่ Solly ขอไปเที่ยวโปแลนด์ระหว่างโรงเรียนหยุดเพื่อลองหาพ่อแม่ จนเกือบจะไปพบคนรู้จักที่กลายเป็นฝ่ายนาซี
แต่ที่น่ากลัวที่สุดคือเรื่องทางวัฒนธรรมเฉพาะของชาวยิว โชคดีที่ Solly มีหัวทางภาษาดี ทำให้ไม่โดนจับได้ (ยกเว้นคราวที่เชลยศึกชาวรัสเซียบอกว่าออกเสียงตัว R แบบชาวยิว) แต่ที่เป็นปัญหาสุดๆ ตลอดระยะเวลา 4 ปี คือการขลิบ ที่ถือเป็นหลักฐานมัดตัวแน่นชนิดว่าถ้าโดยเห็นก็เสร็จเมื่อนั้น โดยปกติก็ต้องระวังตอนอาบน้ำแต่งตัวไม่ให้ใครเห็นและมีอะไรกับแฟนไม่ได้ แต่ก็โดนทหารเสนารักษ์ของกองพลรถถังเห็นเข้าตอนลวนลาม (แต่ยังไม่ถึงขั้นกระทำชำเรา) เหตุการณ์นี้ทำให้ Solly สนิทสนมกับทหารเสนารักษ์คนนั้นมาก (สมัยนาซี เกย์ ยิปซี และบุคคลไม่พึงประสงค์อื่นๆ ก็โดนจับเข้าค่ายกักกันเหมือนกัน)
หนังสืออัตชีวประวัติเรื่องนี้เขียนบรรยายสั้นๆ แบบตรงไปตรงมา แทรกด้วยเนื้อความเพิ่มเติมเรื่องการพบกับบุคคลเหล่านั้นภายหลังสงคราม ทำให้รู้สึกถึงความประชดเย้ยหยันเรื่องการแบ่งแยกโดยเชื้อชาติ ในขณะเดียวกันก็มีมุมมองจากบุคลิกอีกด้านที่ถูกกลุ่มและสังคมพัดพาไปท่ามกลางปัญหาชีวิตทั่วไปของเด็กหนุ่มที่พยายามเพื่อเอาชีวิตรอดจากคำพูดสุดท้ายที่ได้ยินจากแม่ตอนที่หนีจากโปแลนด์ว่า "You must stay alive!"
[29/06/10, 09/12/22]
ที่มา
[1] Solomon Perel. (Margot Bettauer Dembo, trans.) Europa Europa (Ich war Hitlerjunge Salomon), John Wiley, 1997.
รายการหนังสืออังกฤษ, ไทม์ไลน์หนังสืออิงประวัติศาสตร์/ย้อนยุค เยอรมัน, ไทม์ไลน์หนังสืออิงประวัติศาสตร์/ย้อนยุค WW2
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น